Што учи Библијата за грижата за животната средина?

Што вели Библијата за животната средина и нашата одговорност кон неа? Многумина мислат дека Библијата се занимава само со етички морал (т.е. не лажете, не мамете и не крадете). Или можеби се однесува само на задгробниот живот на небото . Но, односот помеѓу човештвото, земјата и животот на неа, заедно со нашите одговорности, се претставени уште на првата страница од Библијата.

Библијата вели дека Бог го создал човештвото по Свој лик . Во исто време, Тој му ја дал и првата задача на човештвото. Како што Библијата го запишува тоа:

‘Потоа Бог рече: “Да создадеме чо­век според Нашиот образ, според Нашето подобие како што сме Ние, кој ќе биде господар над морските риби, над небеските птици, и над добитокот – над целата земја и над сите гадинки што лазат по земјата!“ И Бог го создаде човекот според образот Свој, според образот Божји го создаде; машко и женско ги создаде. И ги благослови Бог, и им рече: “Плодете се, и множете се, и наполнете ја земјата, и господарете над неа, и ов­ла­дајте ги морските риби, и небеските птици, и сите животни што лазат по земјата!“ ‘

Создавање 1:26-28

Бог ја задржува сопственоста

Некои погрешно ги протолкувале заповедите “покори“ и “владеј“ дека Бог му го дал светот на човештвото за да прави со него што сака. Така, ние сме слободни да “владееме“ со Земјата и нејзините екосистеми според секој наш каприц и фантазија. На овој начин на размислување, Бог ги изми рацете од Своето создание уште од самиот почеток. Потоа ни го даде да правиме што сакаме.

Сепак, Библијата никаде не наведува дека човештвото сега го “поседува“ светот за да прави со него што сака. Многу пати низ Библијата Бог ја потврдува својата постојана сопственост врз светот. Размислете што рекол Бог преку Мојсеј околу 1500 година п.н.е.

‘Па сега, ако го слушате гласот Мој и го пазите заветот Мој, ќе Ми бидете избран народ меѓу сите народи, зашто Моја е целата земја. ‘

Излез 19:5

И преку Давид околу 1000 година п.н.е.

‘зашто Мои се сите горски ѕверови и добитокот по горите и говедата. Ги познавам сите птици небески, и убавината на полињата е пред Мене, ‘

Псалми 50:10-11

Самиот Исус поучувал дека Бог одржува активен интерес и детално познавање на состојбата на животните на овој свет. Како што поучувал:

‘Не се продават ли две врапчиња за еден денар? И ни едно од нив нема да падне на земја без волјата на вашиот Отец. ‘

Матеј 10:29

Ние сме менаџери

Поточниот начин да се разберат улогите што му се дадени на човештвото е да се размислува за нас како за “менаџери“. Исус ја користел оваа слика многу пати во своите учења за да го опише односот меѓу Бог и луѓето. Еве еден пример,

‘ А на учениците Свои им рече: “Си беше еден богат човек кој имаше настојник; и тој беше на­кле­ве­тен пред него дека го растура неговиот имот. И тој го повика, и му рече: ‚Што е ова што слушам за тебе? Дај сметка за раководењето, зашто веќе не ќе можеш да бидеш настојник.‘ ‘

Лука 16:1-2

Во ова парабола Бог е “богатиот човек“ – сопственикот на сè – а ние сме управителите. Во одреден момент ќе бидеме оценети за тоа како сме управувале со она што Тој го поседува. Исус постојано го користи овој однос во многу од своите учења.

Според овој начин на размислување, ние сме како менаџери на пензиски фондови. Тие не ги поседуваат пензиските фондови – луѓето што уплаќат во нивните пензии се сопственици. На менаџерите на фондовите им е делегирано овластување да инвестираат и управуваат со пензискиот фонд во корист на пензионерите. Ако се некомпетентни, мрзливи или лошо ја вршат работата, сопствениците ќе ги заменат со други.

Значи, Бог останува “сопственик“ на создавањето и ни ја доверил власта и одговорноста за правилно управување со него. Затоа, би било разумно да знаеме кои се Неговите цели и интереси во однос на создавањето. Можеме да го научиме ова преку разгледување на некои од Неговите заповеди.

Божјото срце за Неговото Создание откриено преку Неговите заповеди

По Пасхата и давањето на Десетте заповеди , Мојсеј добил дополнителни детални упатства за тоа како новоформираната израелска нација треба да се воспостави во Ветената земја. Разгледајте ги упатствата што даваат видливост на вредностите во Божјето срце во врска со животната средина.

‘И му рече уште Господ на Мојсеј, на планината Синај, ве­лејќи: “Јави им на синовите на Израел и кажи им: кога ќе дојдете во земјата, што ви ја давам Јас, земјата што ви ја давам нека ја празнува саботата Гос­подова; шест години засејувај ја нивата своја и шест години режи го лозјето свое и прибирај ги плодовите нивни, а во седмата година е сабота за земјата – нека има одмор земјата; тоа е са­бота Господова: не ја сеј нивата своја и не го режи лозјето свое. ‘

Левитска 25:1-4

Уникатна меѓу сите други народи и нивните практики во тоа време (пред 3500 години), па дури и различна од онаа што вообичаено се практикува денес, ова заповед осигурувала дека земјата останува необработена секоја седма година. Така, земјата можела да има редовен, периодичен “одмор“. За време на овој одмор, хранливите материи што биле исцрпени поради интензивното земјоделство можеле да се надополнат. Ова заповед покажува дека Бог ја цени долгорочната еколошка одржливост пред краткорочната екстракција. Можеме да го прошириме овој принцип на еколошките ресурси како што се рибните резерви. Ограничете го риболовот или сезонски или паузирајте го риболовот додека прекумерно искористените резерви не можат да се опорават. Ова заповед се однесува како проширен принцип на сите активности што ги осиромашуват нашите природни ресурси, без разлика дали се работи за вода, див свет, рибни резерви или шуми.

Ова упатство изгледа еколошки корисно. Но, веројатно се прашувате како требало Израелците да јадат во годината кога не саделе. Тие биле луѓе како нас и тие исто така го поставиле ова прашање. Библијата го запишува разговорот:

‘Извршувајте ги заповедите Мои, па­зете и исполнувајте ги законите Мои, и спокојно ќе живете на земјата; и земјата ќе ги дава своите плодови, и ќе јадете до наситка и спокојно ќе живеете на неа. Ако кажете: што ќе јадеме во седмата година, кога не сме посеале ниш­то, не сме собрале производи наши, Јас ќе испратам благослов Мој во шестата година, и таа ќе даде плод за три години; а во осмата година ќе сеете, но ќе јадете од старите производи до деветтата година; и додека не узреат плодовите нејзини, ќе јадете од старото. ‘

Левитска 25:18-22

Грижа за благосостојбата на животните

‘ Не врзувај уста на вол кога врши. ‘

Повторени закони 25:4

Израелците требало добро да се однесуваат кон товарните животни. Не требало да ги спречуваат своите животни што газат по житото (за да се врши) да уживаат во плодовите на нивниот труд и работа.

‘а Мене да не Ми е жал за Ниневија, за овој голем град, во кој живеат повеќе од сто и дваесет илјади души, кои не можат да ја разликуват десната рака од левата, а и за многу добиток?“’

Јона 4:11

Ова доаѓа од добро познатата книга на Јона. Во ова книга, џиновско морско суштество го проголтало Јона пред тој да го послуша неговиот повик да им проповеда покајание на злите граѓани на Ниневија. Лут на Бога што се покајале од неговото проповедање и со тоа го избегнале Неговиот суд, Јона горчливо се пожалил на Бога. Горенаведениот цитат беше Божји одговор на неговата жалба. Освен што ја открива Божјата грижа за луѓето од Ниневија, Тој ја открива и Својата грижа за животните. Бог бил задоволен што животните биле поштедени затоа што луѓето од Ниневија се покајале.

Суд за оние што ја оштетуват земјата

Книгата Откровение, последната книга од Библијата, нуди виденија за иднината на нашиот свет. Преовладувачката тема за иднината што ја предвидува се фокусира на претстојниот суд. Претстојниот суд е предизвикан од голем број причини, вклучувајќи:

‘Народите збесна, но дојде Твојот гнев и времето да им се суди на мртвите и да дадеш награда за слугите Твои – на пророците, на светиите и на оние кои имат страхопочит кон името Твое, ма­ли и големи, и да ги погубиш оние што ја уништува земјата!“ ‘

Откровение 11:18

Со други зборови, Библијата предвидува дека човештвото, наместо да управува со Земјата и нејзините екосистеми на начин што е во согласност со волјата на нејзиниот сопственик, ќе ја “уништи Земјата“. Ова ќе предизвика суд за уништување на виновните.

Кои се некои знаци на “крајот“ дека ја уништуваме Земјата?

‘ “И ќе има знаци на сонцето, и на месечината и на ѕвездите, а на земјата – тага кај народите од неизвесноста и од бучењето на морето, и од брановите; ‘

Лука 21:25

‘Четвртиот ангел ја излеа чашата своја врз сонцето; и му се даде да ги жари луѓето со оган. И силна жега ги опфати луѓето, и го похулија името на Бога Кој има власт над тие зла, и не се покајаа да Му одадат слава. ‘

Откровение 16:8-9

Овие знаци запишани пред 2000 години звучат како зголемувањето на нивото на морето и зголемениот интензитет на океанските бури што ги гледаме денес како дел од глобалното затоплување. Можеби треба да го послушаме древното предупредување.

Што можеме да направиме за да ѝ помогнеме на нашата животна средина?

Еве неколку чекори што можеме да ги преземеме за да работиме кон подобра животна средина:

• Намалете го количеството отпад со тоа што ќе ги повторните производи колку што можете пред да ги рециклирате. Рециклирајте предмети што можат да се преработат и повторно да се користат, како што се хартија, пластика и метал.
• Пластиката штети на животната средина, па затоа намалувањето на употребата на пластика е лесен прв чекор. Можете да преземете едноставни чекори, како што е носење шише за вода со вас, наместо да купувате вода во пластични шишиња. Повторно користете ги пластичните торби за пазарење. Користете метални или стаклени садови за чување храна. Некои грицки и храна сè уште се спакувани со пластика. Можете да се обидете да ги купувате на големо, а потоа да ги складирате во садови за повеќекратна употреба.
• Водата е важен аспект на животната средина. Заштедете ја водата со преземање мерки на претпазливост, како што е затворање на чешмите кога не ги користите. Поправајте ги цевките и славините што капат.
• Користете енергетски ефикасни производи. На пример, користењето енергетски ефикасни светилки не само што е подобро за животната средина (со помал јаглероден отпечаток), туку ќе ви заштеди и трошоци за енергија.
• Користете јавен превоз наместо сопствен автомобил. Ова не е секогаш најлесниот чекор што треба да се преземе бидејќи е многу поудобно од пешачење или возење автобус. Но, обидете се да пешачите на кратки растојанија за да вежбате и да направите чекор во заштитата на животната средина. Ако времето е убаво, обидете се да возите велосипед. Купувањето електрични автомобили наместо автомобили што согоруваат фосилни горива е уште еден начин на кој можеме да ги намалиме емисиите на јаглерод предизвикани од автомобилите.
• Користете еколошки производи кои не ја оштетуваат животната средина. Тука спаѓаат органска храна или биоразградливи средства за чистење. 
• Не фрлајте ѓубре. Поради фрлањето ѓубре, многу пластика се влеват во океаните и во водните тела.
• Запомнете дека малите промени можат да направат голема разлика. Без разлика каков чекор ќе преземете кон заштита на животната средина, ако ја одржувате во текот на целиот ваш живот, ќе направи разлика.
• Пренесете ги овие совети и стратегии на другите.
• Едуцирајте ги луѓето, особено помладите, за животната средина и важноста од нејзината заштита. Социјалните медиуми се голем дел од нашите животи. Користете ги социјалните медиуми за споделување информации за еколошките проблеми и како можеме да ја заштитиме.
• Практикувајте ги овие превентивни мерки за да можете да поставите пример за другите. Луѓето имат поголема веројатност да усвојат нова навика кога ќе видат дека други луѓе ја практикуват.