Од различните причини што се изнесуват за негирање на постоењето на семоќен и љубезен Творец, ова често е на врвот на листата. Логиката изгледа прилично едноставна. Ако Бог е семоќен и љубезен, тогаш Тој може да го контролира светот и би го контролирал за наша благосостојба. Но, светот е толку полн со страдање, болка и смрт што Бог мора или да не постои, или да нема сета моќ, или можеби да не е љубезен. Разгледајте некои мисли од оние што се залагале за ова поента.
“Вкупниот број на страдања годишно во природниот свет е над секое пристојно размислување. Во минутата што ми треба да ја составам ова реченица, илјадници животни се јадат живи, многу други бегат за да си го спасат животот, квичат од страв, други полека ги проголтуват крцкави паразити, илјадници од сите видови умираат од глад, жед и болести.”
– Докинс, Ричард, „Божјата функција на корисноста“,Scientific American, том 273 (ноември 1995), стр. 80-85.
Мрачната и неизбежна реалност е дека целиот живот е заснован на смртта. Секое месојадно суштество мора да убие и проголта друго суштество… Како би можел еден љубезен Бог да создаде такви ужаси?… Сигурно не би било надвор од надлежноста на едно сезнајно божество да создаде животински свет кој би можел да се одржува и овековечува без страдање и смрт.
Чарлс Темплтон,Збогум на Бога. 1996 стр. 197-199
Сепак, ако се нурнеме во ова прашање, брзо ќе откриеме дека е посложено отколку што можеби изгледа на почетокот. Отстранувањето на Создателот се судира со контрадикција. Разбирањето на целосниот библиски одговор на ова прашање дава моќна надеж во лицето на страдањето и смрта.
Градење на библискиот поглед на светот
Да го разгледаме ова прашање внимателно изложувајќи го библискиот поглед на светот. Библијата започнува со премисата дека Бог постои и дека Тој е навистина семоќен, праведен, свет и љубезен. Едноставно кажано, Тој секогаш е . Неговата моќ и постоење не зависат од ништо друго. Нашиот прв дијаграм го илустрира ова.
Бог, од своја волја и моќ, потоа ја создал Природата од ништо (ex nihilo). Ја илустрираме Природата на вториот дијаграм како заоблен кафеав правоаголник. Овој правоаголник ја вклучува и содржи целата маса-енергија на универзумот, како и сите физички закони според кои функционира универзумот. Покрај тоа, сите информации потребни за создавање и одржување на животот се вклучени овде. Така, ДНК-та која ги кодира протеините кои ги користат физичките закони на хемијата и физиката, е исто така вклучена во Природата. Оваа кутија е огромна, но клучно, не е дел од Бога. Природата е различна од Него, претставена со кутијата Природа како одвоена од облакот што го претставува Бога. Бог ја искористил својата моќ и знаење за да ја создаде Природата, па затоа го илустрираме ова со стрелката што оди од Бога во Природата.
Човештвото создадено по слика Божји
Потоа Бог го создал човекот. Човекот е составен од материја-енергија, како и од истата биолошка ДНК информациска конструкција како и остатокот од создавањето. Ова го покажуваме со ставање на човекот во полето Природа. Стрелката под прав агол илустрира дека Бог го создал човекот од елементите на Природата. Сепак, Бог создал и нематеријални, духовни димензии за човекот. Библијата ја нарекува ова посебна карактеристика на човекот “направена по Божји лик” (повеќе истражено овде ). Така, Бог му дал духовни способности, капацитети и карактеристики на човекот кои одат подалеку од материјата-енергија и физичките закони. Ова го илустрираме со втората стрелка што доаѓа од Бога и оди директно во човекот (со ознака “Божја слика”).
Сестра Природа, а не Мајка Природа
И Природата и човекот се создадени од Бога, при што човекот е материјално составен од Природата и живее во неа. Го препознаваме ова со промена на добро познатата поговорка за “Мајка Природа“. Природата не е наша Мајка, туку Природата е наша сестра. Ова е затоа што, во библискиот поглед на светот, и Природата и Човекот се создадени од Бога. Ова идеја за “Сестра Природа” ја доловува идејата дека човекот и Природата имат сличности (како што имаат сестрите), но исто така дека и двата потекнуват од истиот извор (повторно како што имат сестрите). Човекот не доаѓа од Природата, туку е составен од елементи на Природата.
Природа: Неправедна и неморална – Зошто Боже?
Сега забележуваме дека Природата е сурова и не функционира како правдата да има какво било значење. Го додаваме овој атрибут на Природата во нашиот дијаграм. Докинс и Темплтон вешто го артикулираа ова погоре. Следејќи го нивниот знак, се враќаме на Создателот и се прашуваме како можел да создаде таква неморална Природа. Овој морален аргумент го потикнува нашата вродена способност за морално расудување, толку елоквентно изразена од Ричард Докинс.
“Водењето на нашите морални проценки е универзална морална граматика… Како и со јазикот, принципите што ја сочинуваат нашата морална граматика летаат под радарот на нашата свест”
– Ричард Докинс,Заблудата за Бога. стр. 223
Секуларниот поглед на светот – Мајка Природа
Не наоѓајќи одговор по наш вкус, многумина ја отфрлат идејата за трансцендентен Творец кој ги создал и природата и човештвото. Па така, сега нашиот поглед на светот стана секуларен и изгледа вака.
Го отстранивме Бога како причина што нè создал, а со тоа ја отстранивме и посебноста на човекот што носи “Божја слика“. Ова е погледот на светот што го промовират Докинс и Темплтон, а кој преовладува во западното општество денес. Сè што останува е Природата, масата-енергијата и физичките закони. Значи, наративот се менува за да каже дека Природата нè создала. Во тој наратив, еден натуралистички еволутивен процес го родил човекот . Природата, според ова гледиште, навистина е наша Мајка. Ова е затоа што сè во врска со нас, нашите способности, капацитети и карактеристики мора да потекнува од Природата, бидејќи не постои друга Причина.
Моралната дилема
Но, ова нè доведува до нашата дилема. Луѓето сè уште го имат тој морален капацитет, кој Докинс го опишува како “морална граматика“. Но, како аморалната (не неморална како кај лошиот морал, туку аморална во тоа што моралот едноставно не е дел од составот) Природа создава суштества со софистицирана морална граматика? Со други зборови, моралниот аргумент против Бог кој владее со неправеден свет претпоставува дека навистина постои правда и неправда. Но, ако се ослободиме од Бог затоа што светот е “неправеден“, тогаш од каде ни се добива овој поим за „правда“ и „неправда“? Самата природа не покажува никаква претстава за морална димензија што ја вклучува правдата.
Замислете универзум без време. Може ли некој да биде “доцнет“ во таков универзум? Може ли некој да биде “дебел“ во дводимензионален универзум? Слично на тоа, одлучивме дека аморалната природа е нашата единствена причина. Значи, се наоѓаме во аморален универзум жалејќи се дека е неморален? Од каде доаѓа таа способност за расудување и морално расудување?
Едноставното отфрлање на Бога од равенката не го решава проблемот што Докинс и Темплтон толку елоквентно го артикулираат погоре.
Библиското објаснување за страдање, болка и смрт
Библискиот поглед на светот го одговара проблемот со болката, но го прави тоа без да го создаде проблемот со објаснување од каде доаѓа нашата морална граматика. Библијата не го потврдува само теизмот, дека постои Бог Творец. Таа, исто така, артикулира катастрофа што влегла во природата. Човекот се побунил против својот Творец, вели Библијата, и затоа постои страдање, болка и смрт. Прегледајте го извештајот овде со последиците наведени и овде .
Зошто Бог дозволил влез на болка, страдање и смрт како последица на бунтот на човекот? Размислете за суштината на искушението, а со тоа и бунтот на човекот.
‘Но Бог знае дека оној ден кога ќе вкусите од него, ќе ви се отворат очите, па ќе станете како богови и ќе знаете што е добро, а што зло.“ ‘
Создавање 3:5
Првите човечки предци биле во искушение да “бидат како Бог, знаејќи го доброто и злото“. “Знаењето“ овде не значи знаење во смисла на учење факти или вистини како што можеби ги знаеме главните градови во светот или ги знаеме таблиците за множење. Бог знае , не во смисла на учење, туку во смисла на одлучување. Кога решивме да „знаеме“ како Бог, ја зедовме одговорноста да одлучиме што е добро, а што е зло. Потоа можеме да ги создаваме правилата по наша желба.
Од тој судбоносен ден човештвото го носи овој инстинкт и природна желба да биде свој бог, одлучувајќи само за себе што ќе биде добро, а што зло. До тој момент, Бог Творецот ја создаде Природата како наша пријателска и добронамерна сестра. Но, од овој момент па натаму, Природата ќе се менува. Бог прогласи Проклетство:
‘Па потоа му рече на Адам: “Бидејќи ја послуша жената твоја и вкуси од дрвото, од кое ти забранив и реков: – не јади од него – затоа земјата нека биде проклета за тебе; со мака ќе се храниш од неа сѐ до крајот на својот живот; трње и бодлики ќе ти раѓа; и ти ќе јадеш трева полска. Со пот на лицето свое ќе јадеш леб, сѐ дури не се вратиш во земјата, од која си земен; зашто си земја, и во земја ќе се вратиш!“ ‘
Создавање 3:17-19
Улогата на проклетството
Во Проклетството, Бог, така да се каже, ја трансформирал Природата од нашата сестра во наша полусестра. Во романтичните приказни полусестрите доминираат и ја понижуваат хероината. Слично на тоа, нашата полусестра, Природата, сега се однесува сурово кон нас, доминирајќи нè со страдање и смрт. Во нашата глупост мислевме дека можеме да бидеме Бог. Природата, како наша сурова полусестра, постојано нè враќа во реалноста. Постојано нè потсетува дека, иако можеби замислуваме поинаку, ние не сме богови.
Исусовата парабола за Изгубениот син го илустрира ова. Глупавиот син сакал да се одвои од својот татко, но открил дека животот што го водел е тежок, тежок и болен. Поради тоа, рекол Исус, синот „се вразумил“. Во оваа парабола ние сме глупавиот син, а природата ги претставува тешкотиите и гладот што го мачеле. Природата како наша полусестра ни овозможува да се ослободиме од нашите глупави имагинации и да се вразумиме.
Технолошките пробиви на човештвото во последните 200 години беа во голема мера насочени кон олеснување на тешката рака на неговата полусестра врз него. Научивме да ја користиме енергијата за нашата работа да биде многу помалку болна отколку во минатото. Медицината и технологијата во голема мера придонесоа за намалување на цврстиот стисок на природата врз нас. Иако го поздравуваме ова, нуспроизвод од нашиот напредок е тоа што почнавме да ги враќаме нашите заблуди за боговите. Заблудени сме да замислуваме на некој начин дека сме автономни богови.
Разгледајте некои изјави од истакнати мислители, научници и општествени влијателни личности кои се на врвот на неодамнешните достигнувања на човекот. Запрашајте се дали овие не предизвикуват малку комплекс на бог.
Човекот конечно знае дека е сам во бесчувствителната бескрајност на универзумот, од кој произлегол само случајно. Неговата судбина не е никаде наведена, ниту пак неговата должност. Царството горе или темнината долу: тој треба да избере.“
Жак Моно
“Во еволутивниот модел на размислување повеќе нема потреба ниту простор за натприродното. Земјата не е создадена, таа еволуирала. Исто така, сите животни и растенија што ја населуваат, вклучувајќи ги и нашите човечки јас, умот и душата, како и мозокот и телото. Исто така, и религијата… Еволутивниот човек повеќе не може да се засолни од својата осаменост во прегратките на обожествена таткова фигура што самиот ја создал…“
– Сер Џулијан Хаксли. 1959. Говор на стогодишнината од Дарвин, Универзитет во Чикаго. Внук на Томас Хаксли, Сер Џулијан беше и првиот генерален директор на УНЕСКО
“Имав мотиви да не сакам светот да има значење; следствено претпоставував дека нема никакво значење и бев во можност без никакви тешкотии да најдам задоволителни причини за оваа претпоставка. Филозофот кој не наоѓа никаква смисла во светот не се занимава исклучиво со проблем во чистата метафизика, тој е исто така заинтересиран да докаже дека не постои валидна причина зошто тој лично не треба да прави она што сака да прави, или зошто неговите пријатели не треба да ја преземат политичката моќ и да владеат на начин што го сметаат за најповолен за себе. … За мене, филозофијата на бесмисленоста во суштина беше инструмент за ослободување, сексуално и политичко.“
– Хаксли, Алдус., Цели и средства, стр. 270 и понатаму.
Повеќе не се чувствуваме како гости во туѓ дом и затоа сме обврзани нашето однесување да се усогласи со збир од претходно постоечки космички правила. Сега тоа е наша креација. Ние ги создаваме правилата. Ние ги воспоставуваме параметрите на реалноста. Ние го создаваме светот и затоа што го правиме тоа, повеќе не се чувствуваме обврзани на надворешни сили. Повеќе не мора да го оправдуваме нашето однесување, бидејќи сега сме архитекти на универзумот. Ние не сме одговорни за ништо надвор од себе, бидејќи ние сме царството, моќта и славата за вечни векови.
– Џереми Рифкин, Алгени Нов збор – нов свет, стр. 244 (Викинг Прес, Њујорк), 1983. Рифкин е економист специјализиран за влијанието на науката и биотехнологијата врз општеството.
Ситуацијата каква што е сега – но со надеж
Библијата сумира зошто страдањето, болката и смрта се карактеристични за овој свет. Смрта дојде како резултат на нашата бунтовност. Денес живееме во последиците од та бунтовност.
‘Затоа, како што гревот влезе во светот преку еден човек, а преку гревот – смртта, по таков начин и смртта премина на сите луѓе преку еден човек, зашто сите згрешија.’
Римјаните 5:12
Значи, денес живеме во фрустрација. Но, евангелската приказна дава надеж дека ова ќе заврши. Ослободувањето ќе дојде.
‘зашто и созданието не ѝ се покори на суетата доброволно, туку по волјата на Оној Кој го покори, а со надеж, дека и самото создание ќе се ослободи од ропството на распадливоста при славното ослободување на чедата Божји. Зашто знаеме дека целото создание заедно со нас стенка како во породилни болки. ‘
Римјаните 8:20-22
Воскресението на Исус од мртвите беше “првиот плод“ на ова ослободување . Ова ќе се постигне кога Божјето Царство ќе биде целосно воспоставено. Во тоа време:
‘И чув висок глас од небото како зборува: “Ете го светиот шатор, светилиштето на Бога меѓу луѓето, и Тој ќе живее со нив; тие ќе бидат Негов народ, а Сам Бог ќе биде со нив – нивниот Бог. И ќе ја избрише Бог секоја солза од очите нивни, и смрт нема да има веќе; ни плач, ни пискот, ниту болка нема да има веќе, бидејќи поранешното помина.“ ‘
Откровение 21:3-4
Надежта во контраст
Размислете за разликата во надежта што ја артикулираше Пол, во споредба со д-р Вилијам Провајн и Вуди Ален.
‘А кога ова распадливо ќе се облече во нераспадливост, и она смртното – во бесмртност, тогаш ќе се збидне зборот напишан: “Победата ја проголта смртта.“ “О, смрт, каде ти е осилката? О, смрт, каде ти е победата?“ Осилото на смртта е гревот, а силата на гревот е Законот. Да Му благодариме на Бога, Кој ни дарува победа преку нашиот Господ Исус Христос. ‘
1 Коринтјаните 15:54-57
Човек мора да има свои заблуди за да живе. Ако го гледаш животот премногу искрено и премногу јасно, животот навистина станува неподнослив затоа што е прилично мрачен потфат. Ова е мојата перспектива и отсекогаш била мојата перспектива за животот – имам многу мрачен, песимистички поглед на него… Чувствувам дека тој [животот] е мрачно, болно, кошмарно, бесмислено искуство и дека единствениот начин да бидеш среќен е ако си кажеш некои лаги и се излажеш себеси.“
Вуди Ален – http://news.bbc.co.uk/1/hi/entertainment/8684809.stm
“Модерната наука подразбира … “Нема никакви намерни принципи. Нема богови и нема дизајнерски сили кои се рационално детектирачки … “Второ, … нема вродени морални или етички закони, нема апсолутни водечки принципи за човечкото општество. “Трето, [еден] … човекот станува етичка личност преку наследување и влијанија од околината. Тоа е сè што постои. “Четврто … кога умираме, умираме и тоа е нашиот крај.“
– В. Провин. „Еволуцијата и темелите на етиката“, во MBL Science, том 3, (1987) бр. 1, стр. 25-29. Д-р Провин беше професор по историја на науката на Универзитетот Корнел.
Врз кој поглед на светот би сакале да го градите вашиот живот?